Οι πτώσεις
Το άρθρο, το ουσιαστικό, το επίθετο, η αντωνυμία και η μετοχή
μπορούν να αλλάξουν μορφή....αυτές τις διαφορετικές μορφές/τύπους τις λέμε "πτώσεις".
Οι πτώσεις είναι τέσσερις: η ονομαστική, η γενική, η αιτιατική και η κλητική.
Ονομαστική ,είναι η πτώση που χρησιμοποιούμε όταν απαντάμε στην ερώτηση: ποιος; τι;
Ποιος έρχεται; - Ο Γιάννης.
Τι ήρθε στο λιμάνι; - Το καράβι.
Γενική, είναι η πτώση που χρησιμοποιούμε όταν απαντάμε στην ερώτηση: τίνος; ποιανού;
Τίνος είναι το βιβλίο; - Του Γιάννη.
Αιτιατική, είναι η πτώση που χρησιμοποιούμε όταν απαντάμε στην ερώτηση: ποιον; τι;
Ποιον να φωνάξω; -Τον Γιάννη.
Τι είδες; - Είδα το καράβι;
Κλητική, είναι η πτώση που χρησιμοποιούμε όταν καλούμε ή μιλάμε σε κάποιον:
- Έλα εδώ Γιάννη.
-Πρόσεχε Γιάννη.
-Καράβι, καραβάκι, που πας γιαλό γιαλό.
Εκτός από τις πτώσεις.....
το άρθρο, το ουσιαστικό, το επίθετο, η αντωνυμία και η μετοχή έχουν
ΓΕΝΟΣ και ΑΡΙΘΜΟ.
1) Τα γένη είναι τρία: αρσενικό, θηλυκό και ουδέτερο.
Αρσενικά είναι όσα παίρνουν το άρθρο ο: ο άνθρωπος, ο καλός.
Θηλυκά είναι όσα παίρνουν το άρθρο η: η Ελλάδα.
Ουδέτερα είναι όσα παίρνουν το άρθρο το: το άλογο.
2) Οι αριθμοί είναι δύο: ο ενικός και ο πληθυντικός.
Όταν λέμε ο συμμαθητής μου, μιλάμε για ένα πρόσωπο ΑΛΛΑ όταν λέμε οι συμμαθητές μου μιλάμε για πολλά πρόσωπα.
Όταν μιλάμε για ένα πρόσωπο χρησιμοποιούμε --> τον ενικό αριθμό
ΑΛΛΑ
όταν μιλάμε για πολλά πρόσωπα χρησιμοποιούμε τον πληθυντικό αριθμό.
ΑΡΣΕΝΙΚΑ
1) Τα αρσενικά έχουν ίδια την γενική, αιτιατική και κλητική του ενικού αριθμού, χωρίς το -ς της ονομαστικής:
ο πατέρας - του πατέρα, τον πατέρα, πατέρα
ο ναύτης- του ναύτη, τον ναύτη, ναύτη
ο παππούς- του παππού, τον παππού, παππού
2) Στον πληθυντικό έχουν τρεις πτώσεις ίδιες--> την ονομαστική, την αιτιατική και την κλητική:
οι ναύτες, [..], τους ναύτες, ναύτες
Δεν ακολουθούν αυτούς τους 2 κανόνες όσα αρσενικά τελειώνουν σε -ος:
ο δρόμος, του δρόμου, τον δρόμο, δρόμε
οι δρόμοι, των δρόμων, τους δρόμους, δρόμοι
Η γενική πληθυντικού ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΑΡΣΕΝΙΚΩΝ τελειώνει σε -ων:
των ουρανών, των ποδοσφαιριστών
3) Να θυμάμαι: τα τρισύλλαβα αρσενικά που τονίζονται στην παραλήγουσα (π.χ. ο άνθρωπος),
στη γενική του ενικού κατεβάζουν τον τόνο στην παραλήγουσα:
Ονομαστική: ο άνθρωπος
Γενική: του ανθρώπου
Ατιατική: ο άνθρωπος
Κλητική: (ω) άνθρωπε
Το ίδιο συμβάινει και στη γενική και αιτιατική του πληθυντικού. Ο τόνος κατεβαίνει στην παραλήγουσα:
Ονομαστική: οι άνθρωποι, οι κύριοι
Γενική: των ανθρώπων, των κυρίων
Ατιατική: τους ανθρώπους, τους κυρίους
Κλητική: (ω) άνθρωποι, (ω) κύριοι
ΚΡΑΤΑΝΕ ΤΟΝ ΤΟΝΟ στην προπαραλήγουσα: τα κύρια ονόματα ανθρώπων
π.χ. ο Πάτροκλος, του Πάτροκλου
